Hệ thống IoT là gì? Tìm hiểu lợi ích và ứng dụng của hệ thống IoT

Trong thời đại công nghệ 4.0, hệ thống IoT đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống và công việc của chúng ta. Từ việc kết nối các thiết bị thông minh trong nhà đến quản lý hệ thống sản xuất tự động, IoT mang lại vô số lợi ích và cơ hội mới. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hệ thống IoT, khám phá những lợi ích mà nó mang lại và tìm hiểu các ứng dụng thực tế của công nghệ tiên tiến này trong đời sống hàng ngày.

Hệ thống IoT là gì?

Hệ thống IoT (Internet of Things) là một mạng lưới các thiết bị được kết nối với nhau thông qua internet, cho phép chúng thu thập, trao đổi dữ liệu và thực hiện các nhiệm vụ tự động mà không cần sự can thiệp trực tiếp từ con người. Các thiết bị này có thể là điện thoại thông minh, máy tính, cảm biến, đến các thiết bị gia dụng như máy giặt, tủ lạnh, hoặc hệ thống an ninh.

IoT giúp tối ưu hóa quy trình làm việc, nâng cao hiệu quả và mang lại những trải nghiệm mới trong cuộc sống và công việc. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, IoT đang mở rộng phạm vi ứng dụng của mình từ các thiết bị cá nhân đến các hệ thống phức tạp hơn như nhà thông minh, thành phố thông minh và các ngành công nghiệp.

Trong lĩnh vực sản xuất, IoT cho phép theo dõi và quản lý quá trình sản xuất theo thời gian thực, giúp giảm thiểu sai sót và tối ưu hóa hiệu suất. Trong lĩnh vực y tế, các thiết bị IoT giúp theo dõi sức khỏe bệnh nhân liên tục và gửi thông tin trực tiếp đến bác sĩ, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc y tế. Tất cả những điều này đang biến IoT thành một trong những công nghệ cốt lõi, góp phần định hình tương lai của xã hội số hóa.

IoT ra đời khi nào?

Ý tưởng về một mạng lưới kết nối các thiết bị thông minh xuất hiện lần đầu vào năm 1982. Đây cũng là thời điểm cột mốc khi chiếc máy bán nước đầu tiên trên thế giới có khả năng kết nối internet ra đời, cho phép báo cáo kiểm kê và theo dõi nhiệt độ của những chai Coca-Cola bên trong.

Đến năm 1999, khái niệm hệ thống IoT bắt đầu thu hút sự chú ý về tiềm năng phát triển trong tương lai. Kevin Ashton, đồng sáng lập Trung tâm Auto-ID tại Viện Công nghệ Massachusetts, đã lần đầu tiên giới thiệu khái niệm này trong một buổi thuyết trình tại công ty Procter & Gamble.

Từ năm 2000 đến 2013, IoT dần được nghiên cứu sâu hơn và ứng dụng vào nhiều lĩnh vực của đời sống, chẳng hạn như dịch vụ vận chuyển hàng không hay các thiết bị đồng hồ theo dõi sức khỏe. Từ năm 2015 đến nay, hàng loạt thiết bị thông minh, robot, trang trại IoT, và nhà máy thông minh đã ra đời với số lượng vượt qua tổng dân số thế giới.

Các đặc trưng cơ bản của hệ thống IoT

Một hệ thống IoT hoàn chỉnh thường bao gồm các đặc điểm sau:

• Khả năng định danh: Mọi đối tượng tham gia vào hệ thống IoT, từ máy móc đến con người, đều được định danh riêng biệt. Việc này cho phép hệ thống phân loại các đối tượng và từ đó xử lý thông tin, chia sẻ dữ liệu một cách chính xác và hiệu quả. Một số phương thức định danh phổ biến trong hệ thống IoT bao gồm mã vạch, mã QR, địa chỉ IP,…
• Tính thông minh: Ngày nay, trí tuệ nhân tạo đã được tích hợp vào hệ thống IoT, tạo ra các thiết bị thông minh với đầy đủ chức năng, có khả năng thực hiện tốt các nhiệm vụ dựa trên tình huống và điều kiện môi trường thực tế.
• Kết nối liên thông: Trong một mạng lưới IoT, tất cả các vật dụng, thiết bị, và máy móc đều có thể kết nối và tương tác với nhau thông qua mạng lưới thông tin.
• Khả năng thay đổi linh hoạt: Trạng thái của các máy móc và thiết bị trong hệ thống có thể linh hoạt thay đổi và tự động điều chỉnh, chẳng hạn như bật/tắt, kết nối/ngắt kết nối, hoặc xác định vị trí.
• Quy mô lớn: Hệ thống IoT bao gồm một lượng lớn các thiết bị và máy móc, tất cả đều được quản lý và giao tiếp với nhau. Khối lượng thông tin được truyền tải giữa các thiết bị này lớn hơn nhiều so với tưởng tượng.

Ứng dụng của hệ thống IoT trong một số lĩnh vực

Với nhiều tính năng và lợi ích vượt trội, hệ thống IoT đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ công nghiệp đến nông nghiệp. Dưới đây là một số ngành tiêu biểu đã tích hợp thành công IoT vào hoạt động và sản xuất.

Ngành chế tạo

Để đạt được lợi thế cạnh tranh trên thị trường, các nhà sản xuất thường lựa chọn giải pháp sử dụng dây chuyền sản xuất tự động được giám sát, bảo trì và báo lỗi qua các thiết bị IoT. Cảm biến được lắp đặt trên dây chuyền giúp đo lường số lượng sản phẩm bị lỗi hoặc không đạt tiêu chuẩn. Nhờ đó, quá trình phát hiện và sửa lỗi được tối ưu hóa, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và cải thiện hiệu suất quản lý tài sản.

Ngành sản xuất ô tô

Sản xuất ô tô là một trong những ngành công nghiệp đầu tiên trên thế giới áp dụng hệ thống IoT trong các nhà máy. Hệ thống IoT không chỉ mang lại lợi ích cho dây chuyền sản xuất mà còn được tích hợp vào các phương tiện ô tô. Cảm biến trong xe có thể phát hiện lỗi và đưa ra cảnh báo chi tiết cho người lái xe.

Ngoài ra, IoT còn hỗ trợ việc phân tích dữ liệu về hành vi lái xe và hiệu suất của xe, giúp nhà sản xuất cải tiến thiết kế và chức năng của các dòng xe mới. Các hệ thống IoT tiên tiến còn cho phép tích hợp các tính năng lái xe tự động, hỗ trợ đỗ xe, và quản lý năng lượng, từ đó nâng cao trải nghiệm lái xe và đảm bảo an toàn tối đa cho người sử dụng.

Ngành giao thông vận tải và công nghiệp thực phẩm

Trong lĩnh vực này, hệ thống IoT sử dụng dữ liệu từ cảm biến để định tuyến dựa trên điều kiện thời tiết và tình trạng của phương tiện vận chuyển như xe tải và tàu chở hàng. Các kho hàng cũng được kiểm soát về nhiệt độ và số lượng thông qua cảm biến. Hệ thống IoT đặc biệt hữu ích trong các kho hàng của nhà máy chế biến thực phẩm, đồ uống, và dược phẩm, nơi mà điều kiện nhiệt độ và độ ẩm đóng vai trò quan trọng. Việc giám sát liên tục giúp phát hiện sớm các bất thường, cho phép quản lý nhanh chóng có biện pháp khắc phục.

Ngành công nghiệp nước

Hệ thống IoT đã mang lại những lợi ích đáng kể cho ngành công nghiệp nước. Một trong những ứng dụng quan trọng là đo lường mực nước trong bồn chứa, ao, hồ, hoặc sông. Cảm biến giúp theo dõi mức nước và gửi dữ liệu đến máy chủ theo định kỳ, giúp người giám sát biết được lượng nước sử dụng mà không cần đến tận nơi đo đạc. Hệ thống IoT còn quản lý hiệu quả nước công nghiệp và nước thải, với cảm biến lắp đặt ở nhiều khu vực để phát hiện nhanh chóng các thay đổi về áp suất, nhiệt độ, rò rỉ nước hoặc hóa chất, từ đó đưa ra biện pháp xử lý kịp thời.

Kết luận

Hệ thống IoT đã và đang trở thành một phần quan trọng trong việc định hình thế giới hiện đại, từ các ngành công nghiệp đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Với khả năng kết nối và trao đổi dữ liệu giữa các thiết bị, IoT không chỉ tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý mà còn mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững và thông minh hơn. Dù vẫn còn những thách thức cần vượt qua, tiềm năng của IoT trong việc cải thiện hiệu quả và nâng cao chất lượng cuộc sống là không thể phủ nhận. Trong tương lai, khi công nghệ tiếp tục phát triển, hệ thống IoT sẽ ngày càng được ứng dụng rộng rãi và đóng vai trò chủ chốt trong sự tiến bộ của xã hội số hóa.

About The Author