Trong thế giới công nghệ thông tin ngày nay, máy chủ (server) đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc quản lý và cung cấp dịch vụ cho các hệ thống mạng. Từ các trang web mà bạn truy cập hàng ngày đến các ứng dụng doanh nghiệp phức tạp, máy chủ là trái tim của nhiều hoạt động trực tuyến và nội bộ. Vậy máy chủ là gì, và nó hoạt động như thế nào để hỗ trợ các nhu cầu công nghệ hiện đại? Bài viết này sẽ giải đáp những thông tin về server, giải thích các loại máy chủ khác nhau, và tìm hiểu các yếu tố quan trọng mà bạn cần biết để hiểu rõ hơn về vai trò của chúng trong hệ thống công nghệ.
Server là gì?
Server hay còn gọi là máy chủ, là một hệ thống kết hợp giữa phần mềm và phần cứng máy tính. Máy chủ có thể hoạt động trên một hoặc nhiều máy tính và thường được kết nối với mạng máy tính hoặc Internet, sở hữu khả năng xử lý mạnh mẽ và địa chỉ IP tĩnh.

Server là một hệ thống kết hợp giữa phần mềm và phần cứng máy tính.
Trên máy chủ, các phần mềm sẽ được cài đặt để phục vụ các máy tính khác, đáp ứng nhu cầu cung cấp dịch vụ và tài nguyên. Nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về máy chủ. Đơn giản hơn, máy chủ cũng là một loại máy tính nhưng với các tính năng vượt trội hơn so với máy tính thông thường.
Máy chủ có khả năng lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn hơn, đáp ứng nhu cầu lưu trữ và xử lý thông tin trong mạng máy tính hoặc qua Internet. Máy chủ là nền tảng thiết yếu cho mọi dịch vụ trực tuyến như website, ứng dụng và trò chơi, đảm bảo chúng hoạt động hiệu quả.
Ví dụ về Server
Nếu khái niệm về máy chủ vẫn chưa rõ ràng với bạn, hãy xem những ví dụ sau để dễ hình dung hơn về vai trò của server:
- Khi bạn sử dụng máy tính hoặc ứng dụng như Facebook Messenger, bạn đang hoạt động như một máy khách, còn máy chủ của Facebook là nơi cung cấp thông tin và dịch vụ cho bạn.
- Khi thực hiện cuộc gọi điện thoại, máy chủ của các công ty viễn thông như Viettel sẽ tìm kiếm và thiết lập kết nối để bạn có thể liên lạc.
- Khi xem chương trình trên tivi, máy chủ sẽ lấy dữ liệu, chuyển nó đến trạm phát sóng, và từ đó truyền đến tivi của bạn.
- Khi tìm kiếm thông tin hoặc truy cập vào website, bạn đang yêu cầu dữ liệu từ server, và máy chủ sẽ trả về thông tin mà bạn cần.
Phân loại máy chủ Server như thế nào?
Nhiều người thắc mắc về khái niệm máy chủ (server) và cách phân loại chúng. Có thể phân chia máy chủ theo hai phương pháp chính: cách xây dựng hệ thống máy chủ và chức năng của máy chủ. Cụ thể như sau:
Phân loại theo phương pháp xây dựng hệ thống Server
Máy chủ riêng – Dedicated

Máy chủ riêng – Dedicated
Đây là loại máy chủ hoạt động trên phần cứng và thiết bị riêng biệt như HDD, RAM, card mạng, và CPU, thường được gọi là máy chủ vật lý. Để nâng cấp hoặc thay đổi cấu hình của máy chủ riêng, cần phải thay đổi phần cứng, công việc này yêu cầu người có kiến thức về phần cứng và máy chủ.
Khi sử dụng máy chủ riêng, bạn có toàn quyền điều chỉnh cấu hình phần cứng, cài đặt phần mềm và thực hiện các thay đổi cần thiết để tối ưu hóa hiệu suất. Điều này không chỉ giúp nâng cao khả năng xử lý và lưu trữ dữ liệu mà còn đảm bảo tính bảo mật cao hơn vì máy chủ không chia sẻ tài nguyên với bất kỳ khách hàng nào khác.
Máy chủ ảo – Virtual Private Server – VPS
Virtual Private Server là một máy chủ ảo được tạo ra từ máy chủ vật lý nhờ công nghệ ảo hóa. Từ một máy chủ vật lý, nhiều máy chủ ảo có thể được phân tách. Máy chủ ảo hoạt động tương tự như máy chủ vật lý nhưng chia sẻ tài nguyên với máy chủ vật lý gốc.

Máy chủ ảo – Virtual Private Server – VPS
Máy chủ ảo cũng phù hợp cho các ứng dụng yêu cầu mức độ kiểm soát cao hơn, như môi trường phát triển và kiểm thử, hoặc các trang web và ứng dụng với lưu lượng truy cập không ổn định. Với sự kết hợp giữa hiệu suất tốt và chi phí hợp lý, VPS là lựa chọn phổ biến cho nhiều người dùng đang tìm kiếm giải pháp máy chủ linh hoạt và tiết kiệm.
Máy chủ đám mây – Cloud Server
Cloud Server kết hợp nhiều máy chủ vật lý và hệ thống lưu trữ SAN (Storage Area Network). Máy chủ đám mây được xây dựng dựa trên nền tảng công nghệ điện toán đám mây, cho phép mở rộng linh hoạt và khả năng lưu trữ lớn.
Máy chủ đám mây cũng cung cấp tính sẵn sàng cao và khả năng phục hồi thảm họa, nhờ vào việc phân phối dữ liệu và ứng dụng trên nhiều trung tâm dữ liệu khác nhau. Trong trường hợp xảy ra sự cố hoặc hỏng hóc, hệ thống có thể chuyển tiếp yêu cầu và dữ liệu đến các máy chủ dự phòng mà không làm gián đoạn dịch vụ.
Phân loại theo chức năng
Dựa theo chức năng Server ta có thể phân loại như sau: